Μυρμήγκια

Τα μυρμήγκια είναι υμενόπτερα της οικογένειας Formicidae. Ζουν σε οργανωμένες κοινωνίες που μπορεί να απαριθμούν από μερικές εκατοντάδες έως και εκατομμύρια άτομα, με διακριτούς ρόλους και καταμερισμό εργασιών. Από μορφολογικής άποψης είναι απαραγνώριστα, λόγω του χαρακτηριστικού σώματος με τα τρία διακριτά μέρη, κεφαλή, θώρακας, κοιλιά, και την πολύ λεπτή ένωση του θώρακα με την κοιλιά.

Τα μυρμήγκια θεωρούνται ωφέλημα έντομα, εξαιτίας του ρόλου τους στην αποδόμηση πτωμάτων, οργανικών υπολειμμάτων κλπ. Ωστόσο η παρουσία μεγάλων πληθυσμών, ή ακόμη και μεμονωμένων ατόμων, σε σπίτια, επιχειρήσεις τροφίμων, αποθήκες κτλ, μπορεί να θεωρηθεί οχληρή ή ακόμη και επιβλαβής, οπότε η εφαρμογή απεντόμωσης κρίνεται επιβεβλημένη.

Τα μυρμήγκια δεν είναι φορείς σοβαρών ασθενειών για τον άνθρωπο, ωστόσο μπορεί να μεταφέρουν με μηχανικό τρόπο παθογόνα μικρόβια, καθώς τρέφονται συχνά σε περιοχές με μεγάλο μικροβιακό φορτίο, όπως σε κάδους απορριμάτων και αποχετεύσεις (κυρίως το μυρμήγκι του Φαραώ). Το γεγονός αυτό μπορεί να είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό, εάν οι επιδρομές μυρμηγκιών εντοπίζονται σε αποστειρωμένο νοσοκομειακό περιβάλλον. Μπορούν επίσης να δημιουργήσουν προβλήματα και σε οικιακή ξυλεία, καθώς κάποια είδη φτιάχνουν τις φωλιές τους σε ξύλο. Ακόμη, τα μυρμήγκια μπορεί να οδηγήσουν σε πλήρη αποτυχία τις εργασίες εγκατάστασης χλοοτάπητα με σπορά, ενώ συμβάλλουν με έμμεσο τρόπο και στην προσβολή από αφίδες στα καλλωπιστικά φυτά, αφού εμφανίζουν ένα φαινόμενο αλληλοεξυπηρέτησης με αυτές. Τα μυρμήγκια εκμεταλλεύονται τα μελιτώδη εκκρίματα των αφίδων και σε αντάλλαγμα προσφέρουν προστασία και φροντίδα σε αυτές, τις μεταφέρουν σε γειτονικά φυτά κ.ο.κ.

Γι’ αυτούς τους λόγους, τα μυρμήγκια θεωρούνται έντομα υγειονομικής σημασίας και η αντιμετώπιση τους εντάσσεται στα προγράμματα απεντόμωσης. Οι επιδρομές τους μπορεί να καταστεί δύσκολο να αντιμετωπιστούν, καθώς οι εργάτριες έχουν την ικανότητα να «ιδρύουν» νέες αποικίες, εάν η κύρια αποικία βρεθεί υπό απειλή.

Στην Ελλάδα υπάρχουν κυρίως δύο είδη που δημιουργούν προβλήματα, το Μαύρο ή Μυρμήγκι του κήπου (Lasius niger) και το Μυρμήγκι του Φαραώ (Monomorium pharaonis). Και τα δύο προκαλούν προβλήματα, καθώς διανύουν μεγάλες αποστάσεις σε αναζήτηση τροφής ακολουθώντας ίχνη και συγκεντρώνονται γύρω από την πηγή τροφής. Προβλήματα δημιουργούν όμως και τα ξυλοφάγα μυρμήγκια του γένους Camponotus, ιδιαίτερα σε οικίες που γειτνιάζουν με δάση και γηρασμένα δέντρα.

Πάντως στη χώρα μας δεν υπάρχουν δηλητηριώδη είδη μυρμηγκιών. Τσίμπημα από μυρμήγκι μπορεί να προκαλέσει πρόσκαιρη ενόχληση ή κνησμό. Σπανίως μπορεί να προκαλέσει έντονες αλλεργικές αντιδράσεις.